Dziewczyna, która podeptała chleb.

 

Zachęcam do przeczytania tej bajki, naprawdę warto. 

Hans Christian Andersen - Dziewczyna, która podeptała chleb 

Była ubogim, ale dumnym i pysznym dzieckiem, była zła z natury, jak to
powiadają. Gdy była zupełnie mała, największą przyjemność sprawiało jej
chwytanie much i wyrywanie im skrzydełek, przez co przemieniały się w
stworzenia pełzające. Chrabąszcze i żuki przekłuwała szpilką, podkładała
im pod łapki zielony listek lub kawałek papieru i biedne stworzenie
trzymało mocno w łapkach ów skrawek i obracało nim w kółko, aby uwolnić
się od szpilki.
- Chrabąszcz czyta! - mówiła mała Inger - Patrzcie no, jak obraca listek!
W miarę jak rosła, stawała się gorsza, nie lepsza. Była ładna i to stało się
jej nieszczęściem, inaczej świat byłby dla niej surowszy i nie wydarzyłoby
się to, o czym będzie mowa.
- Należy ci dobrze zmyć głowę - mówiła do niej własna matka - Jako
dziecko przydeptywałaś mi często fartuch, obawiam się, że jak urośniesz,
podepczesz mi serce.
I tak też się stało.
Pojechała na wieś na służbę do zamożnych ludzi, którzy traktowali ją jak
własne dziecko. Chodziła pięknie ubrana, wyglądała ładnie i pycha
wzrastała w jej sercu.
Po roku ludzie, u których służyła, powiedzieli do niej:
- Musisz przecież wreszcie odwiedzić swoich rodziców, droga Inger.
Wybrała się w drogę, ale tylko po to, aby się pokazać w swoich strojach.
Gdy doszła do wsi, zobaczyła parobków i dziewczyny stojących nad
jeziorem i rozmawiających z ożywieniem, a tuż obok siedziała na
kamieniu jej staruszka matka i odpoczywała. Była właśnie w lesie i
zebrała wiązkę chrustu.
Wtedy Inger zawróciła i odeszła. Wstydziła się, że ona, tak pięknie
ubrana, ma matkę w łachmanach, która zbiera chrust. Nie robiła sobie
żadnych wyrzutów z tego powodu, że zawróciła, była tylko zła.
Znowu upłynęło pół roku.
- Powinnaś kiedyś pójść do domu i odwiedzić swoich starych rodziców,
moja droga Inger - powiedziała pani - Masz tu duży bochenek pszennego
chleba, weź go ze sobą, rodzice ucieszą się, gdy cię zobaczą.
Inger włożyła swoją najlepszą suknię i swoje nowe buty i szła ostrożnie,
aby nie zabrudzić nóg. Gdy doszła do miejsca, gdzie droga prowadziła
przez bagnisko, i gdzie rozlała się woda i błoto na dużej przestrzeni,
rzuciła na ziemię bochenek chleba, aby stanąć na nim i przejść suchą
nogą. Gdy postawiła jedną nogę na bochenku, a drugą uniosła do góry,
chleb zaczął się coraz głębiej i głębiej pogrążać i dziewczyna zniknęła
zupełnie. Widać było tylko wielką czarną kałużę, a na niej rozpryskujące
się pęcherzyki.
Oto jest całe opowiadanie.
Ale co się stało z Inger?
Dostała się do błotnej wiedźmy, która warzy piwo. Błotna wiedźma jest
ciotką elfów, które są przecież dobrze znane. Napisano o nich wiele pieśni
i malowano je nieraz, ale o błotnej wiedźmie wiedzą ludzie tylko tyle, że
gdy w lecie parują łąki, to ona warzy piwo. Inger spadła właśnie do jej
browaru, a długo tam nie można wytrzymać. Śmietnik jest w porównaniu z
browarem błotnej wiedźmy jasną, wspaniałą komnatą. Każde naczynie
cuchnie tam tak, że wszyscy ludzie mdleją i w dodatku wszystkie te
naczynia stoją ciasno jedno obok drugiego, a jeżeli jest nawet pomiędzy
nimi jakiś mały otworek, przez który się można przecisnąć, przeszkadzają
pełzające dookoła tłuste węże i mokre ropuchy. Tu właśnie znalazła się
Inger. Te ohydne, żywe gady były tak lodowato zimne, że dziewczyna
drżała na całym ciele i kostniała coraz bardziej. Przyrosła mocno do
bochenka chleba, który ją przyciągał tak, jak bursztyn przyciąga źdźbło
słomy.
Wiedźma była w domu a tego dnia miał zwiedzić browar diabeł i jego
babka, stara jędza, która zawsze jest zajęta. Nie wychodzi nigdy bez
swojej ręcznej robótki i tutaj także za- brała ją ze sobą. Szyła dla ludzi
niepokoje, kładła im do butów, aby nigdy nie zaznali spokoju. Haftowała
kłamstwa i robiła szydełkiem nierozważne słowa, które padały na ziemię.
Czyniła to po to, aby szkodzić i niszczyć.
Zobaczyła Inger, włożyła na nos okulary i obejrzała ją jeszcze raz.
- Ta dziewczyna jest bardzo obiecująca - powiedziała - wezmę ją sobie na
pamiątkę tych odwiedzin. Mogłaby być figurą w przedpokoju mego
praprawnuka.
I tak się mała Inger dostała do piekła. Nie każdy dostaje się tam prostą
drogą, czasami można trafić i objazdem, o ile ma się po temu zdolności!
Był to wielki przedpokój ciągnący się w nieskończoność. Kręciło się w
głowie, gdy się patrzyło w przód lub w tył. Stała tu gromada łaknących,
którzy czekali aż otworzą się wrota łaski - mogli długo czekać. Wielkie
dziwne, kołyszące się pająki przędły łapami tysiącletnie pajęczyny.
Pajęczyny te oplątywały nogi jak sieci i trzymały w uwięzi jak miedziane
kajdany, a oprócz tego każdą duszę nurtował niepokój, męczący
niepokój.
Skąpiec zapomniał klucza do kasy, a wiedział, że klucz tkwił w zamku...
Ale zbyt daleko zaprowadziłyby nas opisy wszystkich męczarni i tortur,
jakich tu ludzie doświadczali. Inger męczyło strasznie, że musi stać tu
jako figura. Stopy jej nadal przywierały do bochenka chleba.
- Tak to jest, kiedy się chce mieć czyste nogi - mówiła sama do siebie -
Jak to się na mnie gapią!
Rzeczywiście, wszyscy patrzyli na nią. Ich złe myśli błyszczały w oczach i
wychodziły bezdźwięcznie z ich warg, straszno było patrzeć.
"Na mnie jest przynajmniej miło patrzeć - myślała mała Inger - mam
ładną twarz i ładną sukienkę. Przewracała oczami, aby spojrzeć na siebie,
miała zbyt sztywny kark i nie mogła odwrócić głowę. Jakże zabrudziła się
w browarze błotnej wiedźmy! Wcale o tym nie pomyślała, suknie jej były
oblepione, jak gdyby jedną gęstą warstwą mułu. Wąż wplątał się jej we
włosy i obijał się o plecy a z każdej fałdy ubrania wyglądała ropucha,
szczekająca jak astmatyczny mops. Było to bardzo przykre.
- Wszyscy inni wyglądają także strasznie - pocieszała się Inger.
Najbardziej ze wszystkich męczył ją głód. Czyż nie mogła schylić się i
ułamać kawałek chleba, na którym stała? Nie, plecy miała sztywne,
ramiona i dłonie sztywne, całe ciało było jak kamienny posąg. Jedynie
oczami mogła poruszać w ten sposób, że widziała nawet to, co się
znajdowało za nią. Był to wstrętny widok. A potem przyleciały muchy i
właziły jej do oczu. Mrugała oczami, ale to nic nie pomagało, muchy nie
wyfruwały, nie mogły się stamtąd wydostać. Miały wyrwane skrzydełka i
przemieniały się w pełzające stworzenia - była to niewypowiedziana męka.
Czuła tak straszny głód, jak ]gdyby wnętrzności jej same się pożerały a w
sobie czuła pustkę, przeraźliwą pustkę.
- Jeżeli tak dłużej potrwa, nie wytrzymam - mówiła. Ale musiała
wytrzymać, a trwało to bez końca.
Nagle spadła na jej głowę paląca łza, potoczyła się po jej twarzy i piersi i
spoczęła na chlebie, a za nią upadła druga, upadło wiele kropel. Któż to
płakał nad małą Inger? Miała przecież matkę na ziemi. Łzy smutku, które
matka wylewała nad dzieckiem, docierają do niego, ale nie wyzwalają,
tylko palą, tylko powiększają jego mękę. A przy tym ten nieludzki głód i
to, że nie mogła ułamać chleba, który podeptała. W końcu miała takie
uczucie, jak gdyby wszystko w jej wnętrzu zostało pożarte, była jak
cienka, pusta trzcina, która wchłania w siebie każdy dźwięk. Słyszała
zupełnie wyraźnie wszystko, co mówiono o niej na ziemi a było to złe i
bolesne. Matki płacz był wprawdzie głęboki i smutny, ale mówiła ona:
- Pycha wiedzie do upadku. To stało się twym nieszczęściem, Inger.
Jakże zasmuciłaś matkę!
Matka jej i wszyscy inni na ziemi wiedzieli o jej grzechu, wiedzieli, że
podeptała chleb, wpadła w grzęzawisko i zniknęła. Pastuch, który pasł
krowy, opowiedział o tym, gdyż wszystko widział ze wzgórza.
- Jakże zasmuciłaś twą matkę, Inger! - powiedziała matka
- Widzisz, zawsze mówiłam, że tak się skończy!
" Obym się była nigdy nie narodziła - myślała Inger - byłoby to dla mnie
o wiele lepiej. Teraz na nic się to przyda, że moja matka płacze."
Słyszała, jak jej chlebodawcy, dobrzy ludzie, którzy traktowali ją jak
własne dziecko, mówili:
- Była grzesznym dzieckiem, nie uszanowała bożych darów, podeptała je
nogami. Wrota łaski długo jeszcze się dla niej nie otworzą.
"Mogli mnie przecież krócej trzymać - myślała Inger - mogli mi wypędzić
muchy z nosa, jeżeli je miałam."
Słyszała, że ułożono o niej całą piosenkę:
"Pyszałkowata dziewczyna, co podeptała chleb, aby nie zabrudzić
bucików."
W całym kraju śpiewano tę piosenkę.
"Ileż to się trzeba nasłuchać i nacierpieć - myślała Inger - Inni powinni
być także ukarani za swoje grzechy. Zbyt wielu jest ludzi, których należy
ukarać. Ach, jakże ja cierpię!"
Jej uczucia stały się jeszcze twardsze niż jej ciało.
"Tu, na dole, w takim towarzystwie nie można stać się lepszą. I wcale nie
pragnę być lepszą. Jakże się oni wszyscy na mnie gapią!"
Serce jej pełne było złości i gniewu do wszystkich ludzi.
"Teraz mają co opowiadać tam na górze. Ach, jakże się męczę!"
Słyszała, jak opowiadano o niej dzieciom, które ją nazywały "bezbożną
Inger." Mówiono o niej, że była szkaradna, wstrętna i że powinna być
porządnie ukarana. Z ust dziecięcych wychodziły jedynie twarde słowa.
Ale pewnego dnia, kiedy męki i głód nękały wydrążoną skorupę jej ciała,
posłyszała, jak mówiono o niej i opowiadano jej dzieje niewinnemu
dziecku, małej dziewczynce, która, usłyszawszy opowieść o próżnej Inger,
wybuchnęła płaczem.
- Czy nigdy już nie wydobędzie się stamtąd? - spytała dziewczynka.
A odpowiedź brzmiała:
- Nie, nigdy.
- Ale jeżeli przeprosi i nigdy już tego więcej nie zrobi?
- Ona nie chce prosić o przebaczenie - odpowiedziano dziecku.
- Tak bym chciała, aby przeprosiła - powiedziała dziewczynka i była
niepocieszona - Oddałabym jej moje zabawki za to, by powróciła. Tak mi
żal tej biednej Inger.
Słowa te przeniknęły do serca Inger i natychmiast przyniosły ulgę. Po raz
pierwszy nazwał ją ktoś "biedną Inger" i nic nie dodał o jej grzechach.
Małe, niewinne dziecko płakało i prosiło o przebaczenie dla niej; było to
takie dziwne, że chętnie sama by zapłakała, ale nie mogła płakać i to
także było męką.
Podczas, gdy tam na górze upływały lata, tu na dole nic się nie zmieniło.
Coraz rzadziej dochodziły ją z góry dźwięki, coraz mniej o niej mówiono.
Nagle usłyszała westchnienie:
"Inger, Inger. Jakże mnie zasmuciłaś! Zawsze mówiłam, że tak będzie!"
To zmarła jej matka.
Od czasu do czasu słyszała swoje imię, które wymawiali jej dawni
chlebodawcy, a najłagodniejsze słowa, jakie wypowiedziała jej pani, były:
- Czy cię kiedy zobaczę, Inger? Nigdy nie wiadomo, gdzie znajdziemy się
w przyszłym życiu.
Ale Inger wiedziała, że jej dobra pani nigdy nie będzie przebywała tam,
gdzie ona.
Znowu przyszły długie, gorzkie lata.
Raz usłyszała Inger swoje imię i zobaczyła nad sobą jakby dwie
błyszczące gwiazdy. To było dwoje łagodnych oczu, które zamknęły się na
ziemi. Tyle lat już upłynęło od tego czasu, gdy mała dziewczynka płakała
niepocieszona nad "biedną Inger", że z dziecka stała się staruszką i Bóg
wezwał ją do siebie. Właśnie w tej chwili, gdy przebiegała myślą całe życie,
przypomniało jej się, jak gorzko płakała jako małe dziecko słysząc
historię Inger. Tamte czasy i tamto wrażenie ożyło w jej duszy w chwili
śmierci i zawołała:
- Panie Boże mój, może i ja, tak jak Inger, deptałam Twoje dary, nie
myśląc, że czynię coś złego, może i ja byłam za życia dumna. Ale Ty w
Twojej łasce nie pozwoliłeś mi się pogrążyć, podtrzymywałeś mnie. A teraz
w ostatniej godzinie nie cofaj Twej ręki.
Oczy staruszki zamknęły się, a wtedy otwarły się oczy jej duszy na rzeczy
ukryte, a ponieważ ostatnie jej myśli były przy Inger, zobaczyła ją i cały
jej upadek i ta pobożna dusza wybuchnęła płaczem. Tak jak niegdyś, jak
dziecko, stała w Królestwie Niebieskim i płakała nad biedną Inger. Łzy i
modlitwy odbijały się echem o wydrążoną, pustą skorupę, w której tliła
uwięziona i umęczona dusza. Zwyciężyła ją nigdy nie przeczuwana miłość,
która spłynęła na nią z góry, anioł boży zapłakał nad nią. Dlaczego
została zesłana jej łaska? Umęczona dusza zbierała w myśli każdy
uczynek popełniony na ziemi i rozpłakała się tak, jak Inger nigdy płakać
nie mogła. Przepełniła ją rozpacz nad sobą, wydawało jej się, że nigdy nie
otworzą się wrota łaski. Ale gdy ogarnęła ją skrucha, w otchłani zabłysł ku
niej promyk: błysnął on z większą siłą niż promień słońca, który roztapia
figury ze śniegu ulepione przez chłopców na podwórku i o wiele szybciej
od płatka śniegu spadającego na miękkie usta dziecięce i roztapiającego
się w kroplę wody. Skamieniała postać Inger rozwiała się w mgłę i
przemieniła w maleńkiego ptaszka, który wzniósł się lotem w górę, w
świat ludzi, i wyżej, do Boga.

Z podziękowaniami dla Żmiji.